aspartat transaminaz (ast) yüksekliği ne demek?

Aspartat Transaminaz (AST) Yüksekliği

Aspartat transaminaz (AST), aynı zamanda serum glutamik oksaloasetik transaminaz (SGOT) olarak da bilinen bir enzimdir. Esas olarak karaciğer, kalp, kaslar, böbrekler ve beyinde bulunur. AST, amino asit metabolizmasında rol oynar ve hücre hasarı olduğunda kana salınır.

AST yüksekliği ne anlama gelir?

Kandaki AST seviyesinin normalden yüksek olması, genellikle bu enzimlerin bulunduğu organlardan birinde bir hasar veya iltihaplanma olduğunu gösterir. En sık görülen nedenler şunlardır:

• Karaciğer Hastalıkları:
  • Hepatit: Karaciğer iltihabı.
  • Siroz: Karaciğerde geri dönüşü olmayan hasar.
  • Alkolik Karaciğer Hastalığı: Aşırı alkol tüketimi sonucu karaciğer hasarı.
  • Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı (NAFLD): Alkol tüketimiyle ilişkili olmayan karaciğer yağlanması.
  • Karaciğer Tümörleri: Karaciğerde anormal hücre büyümesi.
• Kalp Hastalıkları:
  • Miyokard Enfarktüsü (Kalp Krizi): Kalp kasına kan akışının kesilmesi.
  • Kalp Yetmezliği: Kalbin vücuda yeterli kan pompalayamaması.
• Kas Hastalıkları:
  • Kas Distrofileri: Kasların zayıflamasına ve dejenerasyonuna neden olan genetik hastalıklar.
  • Rhabdomiyoliz: Kas liflerinin yıkımı.
• Diğer Nedenler:
  • Travma: Fiziksel yaralanmalar.
  • Bazı İlaçlar: Özellikle karaciğere toksik olabilen ilaçlar.
  • Safra Kesesi Hastalıkları: Safra kesesi veya safra kanallarındaki problemler.
  • Hemoliz: Kırmızı kan hücrelerinin yıkımı.

AST Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir?

AST yüksekliğinin belirtileri, altta yatan nedene bağlıdır. Bazı kişilerde hiçbir belirti görülmeyebilirken, diğerlerinde şunlar görülebilir:

• Yorgunluk
• İştahsızlık
• Mide bulantısı
• Kusma
• Karın ağrısı
• Sarılık (cilt ve gözlerin sararması)
• Koyu renkli idrar
• Açık renkli dışkı

Tanı ve Tedavi

AST yüksekliği tespit edildiğinde, doktor altta yatan nedeni belirlemek için ek testler isteyecektir. Bunlar, diğer karaciğer fonksiyon testleri (ALT, ALP, bilirubin vb.), tam kan sayımı, görüntüleme testleri (ultrason, CT taraması, MRI) ve karaciğer biyopsisi içerebilir.

Tedavi, altta yatan nedene bağlı olarak değişecektir. Örneğin, hepatit tedavisi antiviral ilaçları içerirken, alkolik karaciğer hastalığı tedavisi alkol bırakmayı ve destekleyici bakımı içerir.

Önemli Not: AST yüksekliği her zaman ciddi bir sağlık sorununu işaret etmez. Bazı durumlarda, geçici bir durum veya kas egzersizi gibi nedenlerle de yükselebilir. Ancak, AST yüksekliği tespit edildiğinde, bir doktora danışmak ve gerekli tetkikleri yaptırmak önemlidir.